De wettelijk verplichte keuringen in de gebruiksfase van liften zorgen ervoor dat de liftveiligheid in Nederland geborgd is. Belangrijke leidraad voor alle liftkeurders is het keuringsschema van de gezamenlijke, aangewezen keuringsorganisaties. Dit schema, dat de stichting SBCL beheert en publiceert, wordt momenteel herzien. Willem Kasteleijn van Liftinstituut is betrokken bij de herziening. “Het nieuwe keuringsschema wordt duidelijker, eenvoudiger en compacter.”
Volgens het Warenwetbesluit liften moeten liften elke achttien maanden worden gekeurd. Anno 2024 bewijst de liftkeuring nog steeds haar meerwaarde. Willem: “Kijk ik alleen naar nieuwe liften die wij voor het eerst keuren, dan zien we bij een groot aantal nog tekortkomingen. Die periodieke keuring is dus hard nodig.”
Wettelijk verplichte liftkeuringen in de gebruiksfase mogen alleen worden uitgevoerd door ‘aangewezen instellingen’ zoals Liftinstituut. Zij moeten daarbij het keuringsschema volgen. Willem legt uit: “Het is een raamwerk dat in hoofdlijnen beschrijft hoe keuringsorganisaties de inspectie moeten uitvoeren. Welke aandachtspunten moet de inspecteur checken? Het keuringsschema moet waarborgen dat alle keuringsorganisaties hun inspecties minimaal volgens de wet uitvoeren.”
Van keuringsschema naar ‘checklist’
Iedere keuringsorganisatie vertaalt het keuringsschema naar ‘eigen checklists’ voor specifieke liften: “Het schema geeft de grote lijnen aan die wij vervolgens installatiespecifiek maken. Is het een tractielift of een hydraulische lift? Is het er een uit 1950 of van na 2000? Voor verschillende typen en bouwjaren gelden verschillende voorschriften. De uiteindelijke eigen checklists die elke keuringsinstelling voor zichzelf maakt, staan onder toezicht van de Raad voor Accreditatie. Zo blijft de uniformiteit gewaarborgd.”
Als normdeskundige met een jarenlange ervaring is Willem momenteel betrokken bij de evaluatie en actualisatie van het keuringsschema. “Het schema stamt uit 2018. Meerdere partijen – verenigd in het Centraal College van Deskundigen Liften (CCvDL) waaronder de keuringsbranche – liepen steeds meer tegen de behoefte aan om het schema te verbeteren. Daarom is aan de SBCL de opdracht gegeven voor een review. Namens Liftinstituut zit ik in de werkgroep die dat vormgeeft.”
Terug naar de basis
Wat mankeerde er dan aan het huidige schema? “De processen en procedures die de keuringsorganisaties volgen, moeten aansluiten bij wat er in de wet staat. Het keuringsschema geeft daar handen en voeten aan. Als je naar het schema uit 2018 kijkt, zie je dat – waarschijnlijk goed bedoeld – er meer is bijgehaald dan wat de wet voorschrijft.”
“Bij juridische conflicten kan dat een probleem worden. Nu staat er bijvoorbeeld in het keuringsschema dat we bij een bepaalde urgentiecode die uit de keuring naar voren komt, de lift moeten stilzetten. Maar die autoriteit hebben we als liftkeurder feitelijk niet. Het is de eigenaar die dat moet doen, of in ernstige gevallen de toezichthoudende autoriteit zoals de Arbeidsinspectie. Zouden we in een rechtszaak terechtkomen, dan zal de rechter kijken naar de wet. Heb je daar niet aan voldaan, dan trek je als keuringsinstantie aan het kortste end.”
Behalve dat het nieuwe keuringsschema een meer één-op-één-vertaling van de wet is, is het ook duidelijker. “Dankzij zes jaar gebruikservaring met het schema konden keuringsorganisaties een aantal knelpunten goed benoemen. Zo liepen ze aan tegen een aantal onduidelijkheden en tegen zaken die op tweeërlei manieren kunnen worden uitgelegd. Die punten hebben we verbeterd.”
Aparte inspectietabellen
Een van de opvallende veranderingen is dat de inspectietabellen die nu in het keuringsschema staan, straks een apart document vormen. “Zo’n tabel bevat allerlei aandachtspunten waarop liftkeurders moeten letten. Denk aan de veiligheid van deuren, de veiligheid rondom vallen etc. We halen deze tabellen uit het schema, omdat je ze ook niet terugvindt in het Warenwetbesluit liften. De inspectietabellen blijven overigens wel een document waaraan alle keuringsbedrijven zich conformeren. Ook blijft de SBCL ze publiceren.”
Na de hele herziening beslaat het keuringsschema nog maar zo’n beetje de helft van wat het eerder was. Het document is ook stukken eenvoudiger om te lezen. “De ballast is eruit gehaald. Dat is wel zo prettig voor diegenen die het schema omzetten naar de eigen checklists.”
De lat hoog gelegd
Het nieuwe keuringsschema wordt naar verwachting in 2025 van kracht. Voor de dagelijkse keuringspraktijk verandert er volgens Willem niet veel. “In ieder geval niet bij Liftinstituut. De keuringsinhoud staat bij ons sowieso al op een hoog niveau. Vanuit onze passie voor veiligheid beperken we ons niet tot het minimale dat het keuringsschema voorschrijft. We doen graag een stapje extra voor de veiligheid van onze klanten.”
Tot slot wil Willem graag nog benadrukken dat liftveiligheid niet alleen iets van de aangewezen keuringsinstanties is. “Het is een samenspel van producenten die liften ontwerpen, installateurs die liften plaatsen, onderhoudspartijen en keuringsorganisaties. En laten we vooral ook de eindgebruiker niet vergeten. Want een lift is pas echt veilig, als die er veilig mee omgaat.” Op liftveilig.nl staan allerlei gebruikstips.
Aanvullende informatie: de afdracht voor het SBCL die klanten van liftkeurende instanties betalen, blijft ongewijzigd: € 1,-.