Al sinds de jaren vijftig werkt Amsterdam Airport Schiphol samen met Liftinstituut voor de veiligheidskeuringen van onder meer liften, roltrappen en rolpaden. Inmiddels gaat het om ruim zeshonderd installaties en daar komen er jaarlijks nog nieuwe bij. Uit de recente aanbesteding kwam de keuringsorganisatie opnieuw als aangewezen veiligheidspartner naar voren. Sjoerd van Kampen, asset owner bij Schiphol, legt uit waarom.
Kritische blik
Tijdens het gesprek met Van Kampen wordt één ding duidelijk: op de luchthaven staat alles in het teken van veiligheid. Daarom kiezen ze bijvoorbeeld niet alleen voor de wettelijk verplichte keuring van liften. Ook roltrappen, rolpaden, hellingbanen, draaideuren en gevelonderhoudsinstallaties onderwerpen ze aan de kritische blik van de keuringsorganisatie.
Van Kampen legt uit: “We ontvangen hier bijna zeventig miljoen passagiers per jaar. Dan is veiligheid absoluut een voorwaarde. Ondanks dat onze leveranciers en onderhoudsbedrijven kwalitatief goed werk leveren, vinden we het prettig dat een onafhankelijke derde constateert dat een asset veilig is.”
Moment van herijking
In 2024 schreef Schiphol de aanbesteding uit. “Voor ons is het behalve een wettelijke verplichting – we zijn een semi-overheidsorganisatie – ook een moment voor herijking. Waarop willen we de focus leggen voor de komende tien jaar? We hebben dit keer onder meer gelet op zaken als capaciteit, cybersecurity, duurzaamheid en kennis van veiligheid en innovaties.”
Over de capaciteit zegt Van Kampen: “We zien in de markt een enorme schaarste in arbeid. Tegelijkertijd vragen wij juist heel veel capaciteit. Daarbij gaat het niet alleen om het reguliere keuringswerk, maar juist ook om keuringen binnen onze nieuwbouw- en verbouwactiviteiten. We gaan maar liefst zes miljard investeren. Dat betekent ook dat we veel liften en rolpaden vervangen.”
“De veiligheidskeuringen komen altijd aan het eind van zo’n proces. Als de installatie van een vervangende roltrap een week uitloopt, wil je niet achter in de rij staan voor een keuring. Die roltrap moet zo snel mogelijk weer operationeel zijn. Met Liftinstituut hebben we afspraken gemaakt dat er altijd capaciteit is – ook voor nieuwbouwprojecten.”
Oog voor cybersecurity
Een andere bepalende factor bij de aanbesteding vormde het thema cybersecurity. “Binnen Schiphol gaan we steeds meer digitaliseren. Als luchthaven lopen we daar ook mee voorop. Zo zijn al onze installaties bijvoorbeeld al jaren verbonden met het gebouwmanagementsysteem. Doordat die verbonden zijn met het internet, zie je steeds meer risico’s ontstaan en die willen we goed afdekken. Het is fijn dat Liftinstituut als keuringspartner ook op dat terrein thuis is.”
Als voorbeeld van een mogelijk veiligheidsrisico noemt Van Kampen de toepassing van intelligente camera’s. “Regelmatig zien we valpartijen op roltrappen of hellingbanen. Nu heb je alleen de noodstopknop om de roltrap tot stilstand te brengen. Daar komen in de toekomst mogelijk intelligente camera’s bij. Die systemen herkennen de situatie sneller en kunnen meteen ingrijpen. We testen ze nu in terminal 3. Bij het gebruik van zulke camera’s speelt ook de privacywetgeving een rol. Je moet dus zeker weten dat die systemen veilig zijn.”
Scoren op duurzaamheid en veiligheidsinspanningen
Buiten de uitstoot van het vliegverkeer om probeert de luchthaven zelf maximaal in te zetten op duurzaamheid. Liftinstituut sloot daar bij de inschrijving nauw op aan. “Op verschillende manieren verminderen ze de uitstoot. Waar dat niet lukt, kiezen ze voor CO2-compensatie via Trees for All. Daarin blonken ze ook uit.”
Cruciale pijler in de aanbesteding vormde ook de inzet op veiligheid. “We verwachten van een onafhankelijke partij dat ze kunnen meedenken over hoe we de veiligheid naar een nog hoger niveau kunnen tillen. Als ‘notified body’ certificeert Liftinstituut de nieuwste liften en roltrappen van producenten. Ook praten hun experts mee in bijvoorbeeld normencommissies. Dus er is veel kennis aanwezig.”
Veiligheidskennis en -bewustzijn
Het predicaat ‘notified body’ was overigens een van de eisen om te kunnen participeren in de aanbesteding. “Regelmatig lopen we bij Schiphol zo ver voorop dat er nog geen typegoedkeuring voor een bepaalde innovatie is. Dan heb je een partij nodig die ook certificering als dienstverlening biedt.”
In de uiteindelijke beoordeling op het thema veiligheid viel Liftinstituut ook op met de Safety Awareness Week. “Met jaarlijkse publiekscampagnes willen ze bij het publiek het veiligheidsbewustzijn rondom liften en roltrappen bevorderen. Dat een partij maatschappelijk impact wil maken en dus verder kijkt dan de eigen organisatie, sprak ons zeer aan.”
Prettige samenwerking
Van Kampen benadrukt dat iedere partij gelijke kansen heeft gehad bij de aanbesteding. “Met een vierkoppig beoordelingsteam hebben we alle plannen stap voor stap beoordeeld op de vragen die we hebben gesteld. Daarin zie je wel terug dat Liftinstituut al jaren ervaring met Schiphol heeft. Het is in dat opzicht ook fijn dat we de samenwerking kunnen voortzetten.”
Hij legt uit: “Ze werken met vaste inspecteurs die bekend zijn met de locatie en over een proactieve houding beschikken. Kunnen ze een bepaalde roltrap niet keuren, omdat deze buiten dienst is, dan pakken ze gewoon een ander. En wordt er een asset afgekeurd, dan zijn ze zo flexibel om de installatie na herstel zo snel mogelijk opnieuw te keuren. Die flexibiliteit helpt ons om de continuïteit van onze luchthaven op het hoogst mogelijke niveau te houden.”