Roltrappen en rolpaden hebben vaak een lange levensduur. Dat is op zich gunstig, maar hierin zit ook een gevaar. Zowel de technische als veiligheid-technische ontwikkelingen staan niet stil. Hierdoor voldoen oudere bestaande installaties niet altijd meer aan de stand van de techniek en veiligheid van vandaag.
De EN115-2 is een norm die ontwikkeld is om de veiligheid van bestaande roltrappen en rolpaden te verbeteren. Het is niet verplicht deze norm te gebruiken, maar de norm biedt wel hulp aan de eigenaar die vanuit zijn zorgplicht of Arbo verplichting de veiligheid van oudere bestaande installaties wil verbeteren. De eerste EN115-2 is uitgegeven in 2017 en de tweede versie van de EN115-2 is uitgegeven in 2020.
Als richtlijn kan aangehouden worden dat installaties van voor het bouwjaar 2008 niet aan de stand van techniek van vandaag voldoen.
Inventariseren met behulp van de EN115-2
De gevaren voor dit soort installaties zijn geïnventariseerd. Ze zijn ingedeeld in drie verschillende klassen: hoog, medium en laag. De norm geeft aanbevelingen hoe de gevaren kunnen worden geminimaliseerd. Deze aanbevelingen zijn gebaseerd op de roltrapnorm voor nieuwe roltrappen, de EN 115-1 2017. De EN115-2 bevat een checklist waarmee bestaande installaties geïnventariseerd kunnen worden. De eigenaar kan dan samen met de onderhoudsdienst en/of fabrikant bepalen in welke mate en in welk tijdsbestek invulling gegeven wordt aan het verbeteren van de veiligheid van de roltrap of rolpad.
In de norm beschreven verbeteringen
We geven in het kort enkele verbeteringen uit de norm weer.
Bewaking voor het ontbreken van roltraptrede of rolpadpalet
Het ontbreken van een trede/palet kan ernstig letsel veroorzaken. De installatie moet tot stilstand komen voordat het ontstane gat een gevaarlijke situatie oplevert voor de gebruiker. Hierdoor is dit risico ingedeeld in de klasse ‘hoog’. Oude installaties zijn meestal niet uitgerust met deze beveiliging. De EN115-2 geeft aan dat het nodig is installaties alsnog hiermee uit te rusten.
Trededoorzakbeveiliging
Deze inrichting moet de installatie stoppen voordat een doorgezakte trede/palet de kamplaat passeert. Met deze beveiliging wordt de kans op letsel als gevolg van het doorzakken van een trede/palet geminimaliseerd.
Voorkomen van klimmen op buitenzijde leuningband
Kinderen willen nog wel eens de leuningband aan de buitenzijde vastpakken en naar boven meeliften. Een beveiliging die dat voorkomt is belangrijk. Uit ervaring en meldingen van (bijna-) ongevallen blijkt dat het belangrijk is om een goede obstructie te hebben die het klimmen aan de buitenzijde van de roltrap/het rolpad tegengaat. Oude klim beveiligingen zijn in de praktijk onvoldoende effectief. Om het gevaar door dit gedrag te minimaliseren, is er in de EN115-2 de afwijzer opgenomen zoals die voorgeschreven is in de EN115-1 2017.
Vergroten of betere beveiligingen werkruimte in omkeerstations
In de EN115-2 is ook aandacht voor de arbeidsomstandigheden van de monteur. Bij oude installaties is vaak een te kleine werkruimte in de omkeerstations. De aanbeveling is om in eerste instantie de ruimte te vergroten en als dit niet mogelijk is deze te beveiligen door bijvoorbeeld fotocellen toe te passen. De beveiliging moet zo zijn uitgevoerd dat de installatie niet kan functioneren bij zowel normaal- als bij inspectiebedrijf indien er iemand zich in de omkeerruimte bevindt.