Na wat minder positieve berichten over onderhoudsvrije roltraptredekettingen vroegen Peter Vinke (Gemeente Rotterdam) en Henk van Grondelle (RET) aandacht voor het feit dat zij erover zeer tevreden zijn.
De eerste proeven
De eerste ervaringen in Rotterdam met onderhoudsvrije roltraptredekettingen werden opgedaan bij de RET. Henk van Grondelle: “In overleg met Gemeentewerken werden wij door O&K roltrappen (nu onderdeel van KONE)benaderd of zij een proeftrap mochten plaatsen met onderhoudsvrije roltraptredekettingen. Omdat wij te maken hadden met een hoog smeerolieverbruik, hadden we daar wel oren naar. Verder wilden we wel van de milieu risico’s af. We konden namelijk niet altijd voorkomen dat lekolie in het riool terecht kwam en met olie vervuild beton moesten we bij renovaties als chemisch afval afvoeren.”
De proeftrap werd in 1993 geplaatst in een buitenopstelling bij het Centraal Station van Rotterdam, bij de uitgang Nationale Nederlanden. “Elk jaar werden de kettingen gedemonteerd en onderzocht”, aldus Vinke. “Dat gebeurde op oppervlaktecorrosie en slijtage aan de pennen. Daarvan bleek gedurende drie jaar geen sprake te zijn. Het geheim van de smid was een speciaal afdichtingssysteem van de pennen en hulzen. Iets wat gepatenteerd is door fabrikant KettenWulf en waarvan KONE de exclusieve gebruiksrechten heeft tot 2014. Op basis van deze proeven besloot KONE in 1996 om de kettingen op de markt te brengen. Wij kozen er als gemeente Rotterdam voor deze tredekettingen in de bestekken te gaan voorschrijven. Wij kwamen namelijk tot de conclusie dat we de ca. 10 % hogere prijs van de ketting binnen drie jaar terug konden verdienen.”
De praktijkervaringen
Vinke concludeert op basis van de ervaringen in de afgelopen tien jaar dat onderhoudsvrije tredekettingen binnen de gemeente Rotterdam prima hun werk doen. Zowel in binnen- als in buitenopstellingen. “Momenteel exploiteert de RET 123 roltrappen. Veertien van OTIS en 109 van KONE. Ongeveer honderd trappen zijn met de gepatenteerde onderhoudsvrije tredekettingen uitgerust, waarvan 29 stuks in een buitenopstelling. Van Grondelle vult aan: “Wij doen niets af aan ervaringen van anderen met mogelijke andere producten en/of systemen, maar bij ons functioneren onderhoudsvrije roltraptredekettingen wél naar volle tevredenheid, met alle milieu- en kostenvoordelen van dien. We klokten recent 100.000 probleemloze bedrijfsuren bij één van onze trappen We verwachten dat na vijftien jaar gebruik revisie in beeld komt. De kettingen die wij toepassen, komen daarna voor hergebruik in aanmerking.”
Piepen niet door ketting veroorzaakt
Op onze vraag hoe het dan zit met het piepen, waarover door andere gebruikers gesproken wordt, antwoordde Van Grondelle: “Dat piepen komt niet door de ketting, maar door het contact tussen de tredewielen van de roltraptreden en het loopvlak. Bij oliegesmeerde kettingen zorgt de smeerolie ervoor dat er ook een oliefilm op het loopvlak ontstaat. En dat voorkomt het piepen. De onderhoudsfirma heeft dit ondervangen door het plaatsen van een speciaal borstel-smeersysteem dat een minimale film van een speciaal smeermiddel op de trede-loopwielen houdt. We praten dan over een verbruik van 250 ml. smeermiddel per ketting per jaar. Dit smeermiddel, een speciale biologisch afbreekbare olie, wordt door het vuil, waar toch altijd sprake van is, opgenomen en neemt het piepende geluid weg.
Onderdeel essentieel
Tot slot benadrukken Vinke en Van Grondelle dat adequaat onderhoud door gekwalificeerd personeel zeker hier essentieel is. Zo moet de ketting bijvoorbeeld op de juiste spanning gehouden worden. Ook moeten de loopvlakken, mocht er toch enige vervuiling optreden, schoongemaakt worden.